Pierwszym „produktem” reformy 2026 została nowa podstawa programowa do edukacji obywatelskiej dla poziomu szkół średnich. Myślę, że ten wybór był w sumie dość przypadkowy, dlaczego akurat ten przedmiot. Ale z drugiej strony wydaje się, że to dość ważny dla rozwoju społecznego, mocno niedoceniany, element całościowego systemu kształcenia młodych ludzi. Jest on istotny w czasach coraz częstszego wątpienia w demokrację przez młodszą część społeczeństwa i ulegania rozmaitym wpływom populistycznym i marketingowym. W tym kontekście warto przytoczyć badania przeprowadzone w kilku krajach UE przez instytut YouGov dla Fundacji TUI.

Czy korzystanie z generatywnych modeli AI faktycznie prowadzi do degradacji funkcji poznawczych? A może to nie technologia, lecz sposób jej użycia decyduje o tym, czy stajemy się mniej refleksyjni? W tym wpisie odpowiadam z perspektywy modelu dydaktycznego, który nie tylko chroni przed poznawczym lenistwem, ale prowokuje do głębszego myślenia, dialogu i twórczości.

Zabierając publicznie głos w sprawach polskiej edukacji, nieuchronnie spotykam się z krytyką. Ponieważ jednak internet nie lubi dłuższych dyskusji i ważenia argumentów, negatywne opinie o moich artykułach (i poglądach) bywają zazwyczaj bardzo zwięzłe. Komuś nie podoba się to, co napisałem, czasem ktoś wskaże, z czym się nie zgadza, albo z nutą sarkazmu wyłoży przeciwną rację, i… w sumie tyle; po dwóch dniach zazwyczaj nikt już nie pamięta meritum sprawy.

Nauczyciele są teraz na wakacjach. Osoby zarządzające szkołami śledzą, czy i co nowego przyjdzie im jeszcze wdrażać w nowym roku szkolnym. Jest co śledzić - minister edukacji skierował ostatnio do prac legislacyjnych 2 projekty zmiany ustawy Karta Nauczyciela i 4 projekty zmiany ustawy Prawo oświatowe.

Mam 20 lat stażu w zawodzie nauczyciela. Codziennie wchodzę do innej sali, spotykam inną klasę, innych uczniów – w sumie ponad 300 osób tygodniowo. Z każdą grupą spędzam 45 minut. Każda z nich to mieszanka emocji, osobowości, wyzwań i potrzeb – wśród nich wielu uczniów z opiniami i orzeczeniami, wymagających indywidualnego podejścia. Jestem jak dyrygent orkiestry, w której każdy instrument gra inną melodię, a mimo to mam stworzyć z tego spójną symfonię.

Życie jest niczym długa wieczorna opowieść lub jak opasła księga, a my, istoty świadome, jej wędrującymi czytelnikami (lub słuchaczami). Od zarania dziejów, zanim jeszcze powstało pierwsze pismo, Homo sapiens był przede wszystkim opowiadaczem historii. Opowiadał słowem, gestem i malunkami w jaskimi lub na własnym ciele. Nie tylko po to, by przekazać wiedzę o polowaniu czy zagrożeniach, ale by nadać sens istnieniu, by oswajać nieznane, by dzielić się radością i lękiem. By opowiadać o przodkach, demonach, przygodach i przyrodzie. I to w zasadzie na trwałe w nas pozostało.

Najnowsze badania pokazują, że intensywne korzystanie z narzędzi opartych o generatywną sztuczną inteligencję, takich jak Chat GPT może prowadzić do spadku zaangażowania poznawczego, osłabienia pamięci i pogorszenia umiejętności pisania, mimo że początkowo ułatwia pracę.

Wywiad z Gaborem Maté — kanadyjskim lekarzem, psychiatrą i psychoterapeutą — może u wielu zmienić dotychczasowe rozumienie ADHD. Od lat temat ten obecny jest w przestrzeni publicznej — najczęściej przedstawiany w kategoriach zaburzenia neurobiologicznego, uwarunkowanego genetycznie, często wymagającego farmakoterapii i specjalistycznych interwencji. Tymczasem Maté zachęca, by spojrzeć głębiej — poza schemat medycznego etykietowania.

Co mówią badania na temat projektowania sal lekcyjnych pod kątem dobrego uczenia się? Czas wakacji w polskich szkołach to często czas remontów i renowacji, może warto wziąć pod uwagę wskazówki pochodzące z badań edukacyjnych.

Edukacja w nurcie STEAM (Science, Technology, Engineering, Arts, Mathematics) zyskuje coraz większe znaczenie również w pracy z dziećmi. To podejście, które sprzyja całościowemu rozwojowi – łączy poznawanie świata przyrody, twórczość artystyczną, działania inżynieryjne i matematyczne w spójną, sensowną całość. Dzieci uczą się przez działanie, eksperymentowanie, tworzenie i stawianie pytań, a równocześnie rozwijają kompetencje przyszłości: logiczne myślenie, kreatywność, elastyczność poznawczą i umiejętność współpracy.

EdTool, czyli oprogramowanie oparte na sztucznej inteligencji skierowane do nauczycieli, zdobyło główną nagrodę w międzynarodowym konkursie EdTech Breakthrough Awards 2025 w kategorii Publishing Software of the Year (e-Learning). Narzędzie stworzone zostało przez gdańską firmę Learnetic.

Raport „Między ciekawością a niepewnością. Pokolenia Polaków wobec sztucznej inteligencji - wiedza, doświadczenie, nastroje” to najnowsze opracowanie podejmujące gorący temat AI. W badaniu udział wzięli przedstawiciele czterech generacji: Z, Y, X oraz Baby Boomers.

Czy nauczyciel może mieć asystenta, który nie narzeka, nie choruje i zawsze jest gotów pomóc – o każdej porze dnia i nocy? Może! Właśnie taką rolę może pełnić sztuczna inteligencja w szkole. Podczas mojego wystąpienia AI jako asystent nauczyciela, czyli nowoczesne technologie w codziennej pracy, pokazałam, że korzystanie z narzędzi opartych na AI to nie science fiction, ale codzienna praktyka, która może znacząco odciążyć każdego nauczyciela. Bez nudnych wykresów i bez trudnych słówek – za to z humorem, luzem i mnóstwem praktycznych wskazówek.

Coraz wyraźniej widać, że sztuczna inteligencja przestaje być jedynie narzędziem wspierającym nauczycieli. Staje się ona również aktywnym partnerem poznawczym, współtwórcą treści, katalizatorem myślenia.

Od momentu pojawienia się pierwszych modeli AI zastanawiam się, jak mogą one zmienić edukację. Poszukiwałem możliwości ich zastosowania w szkolnej dydaktyce. Czasami rewolucje zaczynają się cicho – nie od wielkich manifestów, ale od małych decyzji nauczyciela, który pyta: „A co, jeśli pozwolę uczniowi porozmawiać z AI o tym, co go ciekawi?”. Tak może zacząć się zmiana. I właśnie tak – od pytań, nie od odpowiedzi – zaczęła się moja droga do koncepcji IALE.

Tworząc i projektując materiały dedykowane edukacji online warto pamiętać o jednej z najważniejszych ich funkcji – interaktywności. Bezpośrednio wpływa ona na aktywności i interakcję osoby uczącej się. Jest też jednym z elementów, które decydują o atrakcyjności materiału edukacyjnego. Dzięki interaktywności uczniowie mogą angażować się w treść, łatwiej zapamiętywać czy otrzymywać informacje zwrotne.

W dobie rosnących wyzwań zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży coraz więcej krajów szuka sposobów na skuteczne wspieranie dobrostanu uczniów. Jednym z najbardziej inspirujących przykładów jest Norwegia – państwo, które traktuje dobrostan nie jako dodatek, ale fundament systemu edukacyjnego. Przedstawię inspiracje płynące z programu „Pięć radości”.

Kontekst ma duże znaczenie. Dlatego w tytule pojawiło się stanowisko i nazwa uczelni. Na refleksję trzeba czasu i okoliczności. Trzeba przystanąć w zabieganym życiu i przyjrzeć się zachodzącym procesom. Te słowa, które otwierają niniejszy esej, stanowią klucz do zrozumienia ewolucji mojej własnej praktyki dydaktycznej na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. W natłoku codziennych obowiązków, przygotowywania zajęć i spotkań ze studentami, rzadko zdarza się chwila na głębszą autorefleksję nad metodami, które stosujemy. Jednakże, pewna systematyczność w działaniu i otwartość na nowe możliwości sprawiły, że niemalże naturalnie i niezauważenie wkroczyłem w obszar, który dziś definiowany jest jako blended learning.

Trzy czasowniki pomocne dla planowania roku szkolnego przez nauczyciela. Środek wakacji, trochę udało się już odpocząć i można pomyśleć o nadchodzącym wrześniu...

W placówkach oświatowych zazwyczaj jesteśmy wrzucani na tak zwaną „głęboką wodę” bez okresu próbnego. Pierwszego dnia pracy otrzymujemy pod opiekę ponad dwadzieścioro dzieci i samodzielnie musimy ogarniać proces edukacyjny, reagować na różne sytuacje, rozwiązywać różne konflikty. Jak sobie z tym poradzić?

Praca nauczyciela jest bardzo wymagająca i po prostu trudna. Wie to każdy, który jest/był nauczycielem lub ten kto miał szczęście mieć i obserwować wspaniałego nauczyciela. Dlatego w wakacje życzymy nauczycielom dużo odpoczynku, oderwania się od sprawa szkolnych i uczniów.

Wiele osób narzeka na kształcenie wstępne nauczycieli. Problem jest nie tylko polski. Znalazłam artykuł z propozycjami dla systemu oświaty w USA, może będzie pomocny też dla naszego systemu. Dodałam swoje opinie o sytuacji w Polsce.

Na początku swojej drogi zawodowej młodzi nauczyciele często stają przed wyzwaniami, które przyprawiają ich o uczucie zagubienia. Brak doświadczenia i wsparcia potrafi zintensyfikować niepewność, sprawiając, że pierwsze kroki w szkolnej rzeczywistości wydają się pełne wyzwań. W takich chwilach niezwykle cenne okazuje się wsparcie kolegów i mentorów, którzy swoją postawą potrafią wskazać drogę do sukcesu.

Sztuczna inteligencja (AI) i narzędzia generatywne (GenAI) w ostatnich latach dynamicznie wkroczyły do przestrzeni edukacyjnej. W obliczu rosnącej obecności technologii w codziennym życiu nauczyciele zadają sobie fundamentalne pytanie: jak świadomie i odpowiedzialnie włączyć sztuczną inteligencję do procesu nauczania i wychowania? Odpowiedzi na to pytanie poszukiwaliśmy w badaniu ankietowym przeprowadzonym wśród nauczycieli przedszkoli, szkół podstawowych i ponadpodstawowych województwa lubuskiego.

W szkole zdecydowaną większość decyzji dotyczących nauki podejmuje nauczyciel, a nie uczniowie, to on dyktuje tempo, wybiera zasoby, a często wskazuje ścieżkę nauki. W tym wpisie kilka pomysłów, które mogą poprzez wybór pomóc uczniom w głębszym uczeniu się.

Koniec roku jest pełen różnych dodatkowych i wyczerpujących zajęć. Każdy czeka na wakacje. Zanim one się rozpoczną, warto jednak zadać sobie trzy pytania.

Przygotowując się do roli nauczycielki, nie myślałam o tym, że praca z dziećmi obejmuje również współpracę z ich rodzicami. Nie zdawałam sobie sprawy, że będą mi potrzebne umiejętności, których nikt na studiach nie uczył. Nie wiedziałam, w jaki sposób przekazać rodzicom informację, że ich dziecko ma z czymś problem. Nie umiałam rozmawiać z rodzicem, który przychodzi do szkoły, by wyrazić swój sprzeciw, niezadowolenie albo żal, że jego zdaniem dziecku dzieje się krzywda.