Krytycy polskiej szkoły często ostatnio wskazują, że w swojej organizacji i relacjach międzyludzkich należy ona do świata dawno już minionego. Stąd epitet pruska, który ma piętnować dyscyplinę i kształtowanie uczniów według jednego wzoru, kojarzone z państwem Fryderyków Wilhelmów. Warto zauważyć, że określenie tradycyjna albo herbartowska, choć oznaczałoby mniej więcej to samo, nie pasuje do obecnego stylu komunikacji, w którym odmienne stanowiska muszą być wyryte emocjami na spiżowych tablicach. Mamy więc w Polsce powszechną szkołę „pruską”, a w opozycji do niej kilka wdrażanych w praktyce, acz niszowych koncepcji, oraz moc marzeń, wyobrażeń i postulatów odnośnie przyszłości tej instytucji.

Wkrótce minie rok, odkąd sytuacja za wschodnią granicą zmusiła nas do wprowadzenia systemu pracy, który umożliwił uczniom i uczennicom z Ukrainy naukę. A nie tylko o naukę przecież chodziło – systemu sprzyjającego integracji z rówieśnikami z Polski, który pomagał uporać się z trudnymi doświadczeniami.

Polskie programy otrzymały główną nagrodę w GESS Education Awards, jednym z najbardziej prestiżowych na świecie konkursów dla twórców pomocy i materiałów edukacyjnych. Pierwsze miejsce w kategorii „SEN and Inclusive Resource/Equipment” zdobyła stworzona przez gdańską firmę Learnetic seria mTalent, czyli programy wspierające terapię dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i rozwojowymi.

Stopnie nie definiują ucznia i studenta, punkty nie definiują nauczyciela akademickiego. Nie w każdym wyścigu warto brać udział. Czasem warto być nonkonformistą. Owszem, udział w różnych zawodach, w różnych rywalizacjach i wyścigach nie jest niczym złym. Jest przecież okazją do sprawdzenia się, do zabawy, do wysiłku i do porównań z innymi. Oraz z sobą samym. Ale, jak już napisałem, nie w każdym i nie zawsze wyścigu warto brać udział. Ważne jest nie tylko czy samochód jest szybki, ale także to czy jedzie we właściwym kierunku. Punkty i stopnie są czasem przydatne. Lecz one nie definiują człowieka. Są tylko uproszczoną, a przez to ułomną, formą informacji zwrotnej.

Poproszeni o przywołanie z pamięci miejsca, krajobrazu, który nam się bardzo podoba, uspokaja nas, odpręża najczęściej wskazujemy na krajobraz naturalny – plaża, góry, las, jezioro... Obcowanie z naturą to niezwykle ważny element naszego życia wpływający nie tylko na nasze samopoczucie, ale jak wskazują prowadzone badania, bezpośrednio na nasze zdrowie. Jako ludzie jesteśmy częścią natury, a niejednokrotnie musimy żyć w oderwaniu od niej, zamknięci w miastach, budynkach naszych domów, szkół, w pracy. Tak samo jak dorośli, a nawet bardziej, kontaktu z naturą potrzebują nasi uczniowie.

Po obejrzeniu paru youtuberów zachwycających się usługą AI – ChatGPT zrobiłem sobie kawę i postanowiłem, że wejdę w rolę studenta (sam funkcjonuję ponad 10 lat w szkole wyższej jako promotor prac dyplomowych), któremu nie chce się pisać pracy (ale wiadomo – trzeba…) i postanawia wykorzystać informacje z seminarium dyplomowego do formułowania poprawnych poleceń dla sztucznej inteligencji, żeby ta napisała za niego pracę. Zatem… zapnij pasy i poczytaj zapis mojej rozmowy z ChatGPT.