Projekty edukacyjne w szkołach mogą być niezwykle wartościową formą uczenia się dla osób, które rzeczywiście są w nie zaangażowane. Przekonujemy się o tym dzięki wielu inicjatywom, które na przestrzeni ostatnich lat działy się i dzieją się dzięki zaangażowaniu uczniów i nauczycieli w całej Polsce. Warto zwrócić uwagę na fakt, że prawdziwa wartość pracy projektowej ujawnia się nie tylko w rezultatach projektu. Bardzo istotne jest wszystko to, co zadziało się „po drodze”. Bo właśnie wtedy ujawniało się uczenie się realizatorów projektu.

Jestem nauczycielem matematyki w szkole podstawowej. Koledzy i koleżanki po fachu określają mnie belfrem młodego pokolenia, jednak, jak wielu z nas, jedną nogą stoję w 19-wiecznym pruskim modelu edukacji. Uczniowie usadzeni w ławkach wzywani wybiórczo do tablicy, nauczyciel wykładowca, kreda i tablica, zadania domowe, testy i sprawdziany, brak indywidualizacji. Jednakowe tempo i poziom dla wszystkich. W taki sposób byłem uczony. Projekty, praca w grupach, personalizacja uczenia, rozwój umiejętności miękkich były rzadkością lub nie było ich wcale.

Jednym z wielu trendów edukacyjnych, na które panuje obecnie zdrowa moda jest promowanie myślenia krytycznego w edukacji. Wśród licznych programów, książek i metod na wyróżnienie na pewno zasługują rutyny lub inaczej schematy widocznego myślenia. Warto poznać tą metodę dydaktyczną słabą znaną w Polsce z nazwy, choć same schematy nierzadko pojawiają się jako elementy popularnych ćwiczeń kształtujących krytyczne myślenie. Czym innym jest jednak wykorzystywanie pojedynczych rutyn, a czymś innym całościowe zrozumienie metody.

Co roku ten sam dylemat. Jak podać uczniom listę lektur, by nie było to po prostu dyktowanie tytułów. Różne były już strategie i pomysły. Co wykombinowałam tym razem? Sami zobaczcie.

Rozmowy uczniów są ważnym, a często wręcz niezbędnym warunkiem wartościowego ucznia się. Mówi o tym też druga strategia oceniania kształtującego: Organizowanie w klasie dyskusji, zadawanie pytań i zadań, dających informacje, czy i jak uczniowie się uczą.

Rutyny myślowe według harvardskiego Projektu ZERO ciągle dostarczają mi mnóstwo inspiracji do działania i tworzenia kreatywnych zadań dla uczniów. Cel podstawowy dla mnie to kształtowanie myślenia i umiejętności patrzenia głębiej. Pomysły spod znaku visible thinking routine idealnie te potrzeby spełniają.