Tym, co najbardziej zachęca dziecko do wysiłku, jest zaspokajanie ciekawości, odkrywanie swoich możliwości i odnoszenie sukcesów. Pójście do szkoły po wakacjach, podobnie jak powrót do pracy po urlopie, wiąże się z pewnym napięciem. Dla jednych jest to oczekiwane spotkanie z kolegami i nauczycielami. Dla innych początek roku szkolnego łączy się z nowością i nieznanym: z nowymi przedmiotami, nowym materiałem, nowymi nauczycielami i nowymi kolegami.

Jak pokazuje trzeci „Raport roczny” społecznego programu „Szkoła bez przemocy” odsetek uczniów, którzy nudzą się na lekcjach wzrósł tylko w ciągu jednego roku aż o 9%. W szkołach podstawowych nudziło się najmniej, bo 31% uczniów, w gimnazjach 51%, a w szkołach ponadgimnazjalnych już ponad 60%. Jednocześnie spadł też odsetek uczniów, którzy w badaniu zadeklarowali, iż lekcje ich interesują. W badaniu z roku 2009 było ich tylko 28%.

Od dłuższego czasu trwają dyskusje nad kondycją sportu szkolnego. Młodzież spędza zbyt dużo czasu przed komputerem i telewizorem. Rośnie liczba najróżnorodniejszych deformacji kręgosłupa. Coraz więcej młodych ludzi cierpi na zaburzenia odżywiania, w tym otyłość i związane z nią schorzenia. Lekarstwem na te dolegliwości miały być cztery godziny wychowania fizycznego w tygodniu oraz możliwość spędzania wolnego czasu na super nowoczesnych orlikach. Wprowadzone innowacje nie przyniosły jednak oczekiwanych rezultatów.

Wydawcy podręczników szkolnych straszą potencjalnych członków konsorcjum realizującego projekt „E-podręczniki kształcenia ogólnego” pozwami z tytułu czynów nieuczciwej konkurencji. Pismo to nie zostało dotychczas upublicznione. W piśmie adresowanym do uczelni publicznych prawnicy reprezentujący największych wydawców podręczników szkolnych, m.in. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, zarzucają podmiotom realizującym projekt e-podręczniki naruszenie przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji („ustawa o znk”) oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów („ustawa o okik”).

Kształtowanie postaw społecznych u młodzieży jest jednym z najważniejszych celów wychowania. A okres nauki w szkole gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej to czas, w którym budzą się w młodych ludziach społeczne instynkty. I właśnie wtedy warto je pobudzać, warto inspirować do działania na rzecz innych ludzi, pokazać, jak wiele od nas samych zależy.

Już po raz kolejny piszę tutaj o kapitale społecznym, którego budowanie powinna wspierać również szkoła. Wiarygodność, zaufanie, współpraca, odpowiedzialność, uczciwość to przecież pozaekonomiczne czynniki rozwoju i modernizacji kraju. Dzięki wiarygodności instytucji, firm, organizacji i osób, które są źródłem zaufania, podejmujemy działania, dokonujemy wyborów i zaczynamy ze sobą współpracować. Tak, jak trudno je się buduje, tak bardzo szybko można je utracić.