Jak budzić osobiste zainteresowania?

Typografia
  • Smaller Small Medium Big Bigger
  • Default Helvetica Segoe Georgia Times
debaty edukacyjneCiekawość ma każdy, a zainteresowania? Rozwój zainteresowań poznawczych uczniów oraz przekształcanie ich w hobby, życiową pasję jest dla nich ważniejsze od przedmiotowej wiedzy. Bo ta jest ulotna, nietrenowane umiejętności wyciszają się. Prawdziwe zainteresowania są mocne, względnie trwałe. Jak pracować, by obudzić zainteresowania uczeniem się i pracą nad sobą?
 
Poznawcze zainteresowania są ważne
Niedawno treścią artykułu: Po pierwsze: rozwój zainteresowań ośmieliłem się przypomnieć czytelnikom portalu, że w szkolnej edukacji epoki cyfrowej ważny jest powszechny dostęp i wykorzystywanie zasobów Internetu, ale ważniejsza jest praca nad budzeniem i rozwojem indywidualnych zainteresowań poznawczych uczniów. One są przecież silniejsze od wiedzy i umiejętności. W zasadzie wystarczy je rozbudzić, wywołać i po prostu zapalić kogoś do czegoś – i mamy go po swojej stronie. Trafnie rozbudzona ludzka ciekawość sama pragnie wiedzieć więcej, rozumieć lepiej, umieć sprawniej i często też mieć więcej.

Zainteresowanie zasobami Internetu
Uczniowie są zaciekawieniu zasobami i wykorzystywaniem Internetu – ale, czy to już są zainteresowania czy zamiłowania? Nauczycielom warto pomagać i konkretyzować problemy wykorzystywania Internetu i tworzenia jego zasobów. Na przykład nauczycielom biologii i przyrody w klasach IV-VI, warto zaproponować i ukazać, jaki jest: Zapach nowoczesności w edukacji biologicznej („Biologia Szkole” 2009, nr 3, s.35-40), albo po prostu naprowadzić i podpowiedzieć, jak można wykorzystać zasoby Internetu w tej edukacji (Nowoczesne technologie w edukacji biologicznej, „Biologia Szkole” 2009, nr 6, s.46-51).

Indywidualne zainteresowana poznawcze

Indywidualne zainteresowania poznawcze i osobiste zamiłowania warto mieć i samemu pielęgnować, ale najpierw trzeba je znaleźć, ujawnić, rozbudzić, obudzić. Osoby, które mają wyraźne hobby lub życiową pasję zakorzenione w konkretnej wiedzy, np. biologii, często decydują się na wybór życiowej drogi, na której ona jest ważna, a może i decydująca. Osobiste zainteresowania, te mocne, pogłębione i rozwinięte, są emocjonujące, przyjemne i motywujące do uczenia się oraz po prostu ważne w osobistym życiu.

Z rozwoju zainteresowania warto uczynić priorytet
Warto rozpoznać (zdiagnozować), czy obecna szkoła i jej poszczególne przedmiotowe edukacje, np. biologiczna, geograficzna czy historyczna, potrafią skutecznie rozbudzić, wzmacniać, rozwijać i różnorodnie zainteresowania poznawcze oraz skutecznie wspierać rozwój u uczniów? Interesujące zasoby Internetu mogą w tym pomóc. Ale, jeśli w praktyce jest z tym różnie i zbyt często zadanie to oddaje się pracy na kółku biologicznym, ekologicznym czy przyrodniczym – to chyba zbyt mało. Osobiste zainteresowania czasem rodzą się spontanicznie, ale często trzeba inteligentnie popracować, aby je obudzić.  Nauczycielom geografii warto zaproponować treść artykułu pt. "Jak lepiej kształcić geograficzne pojęcia?" („Geografia Szkole” 2010, nr 1,  s.5-11), a nauczycielom biologii wskazać: "Jak ciekawiej organizować uczenie się biologii?" („Biologia Szkole” 2010, nr 1, s.48-55).

Szkolne koła zainteresowań
Prowadzenie szkolnych kół zainteresowań, np. turystycznych, biologicznych czy innych podobnych przedmiotowych, nie wyczerpuje ww. problemu. Wspomaganie rozwoju uczniowskich zainteresowań może odbywać się na wielu różnych lekcjach. Nurtujące jest pytanie, czy w obecnej szkole uczenie się treści poszczególnych przedmiotów wspiera rozwój samodzielności, kreatywności, zaradności i odpowiedzialności uczniów za własną dalszą edukację, stan środowiska przyrodniczego, lokalnego oraz własne i innych zdrowie, sprawy regionu i kraju?

Strategie budzenia poznawczych zainteresowań
Każdemu nauczycielowi towarzyszy pytanie, jak zainteresować uczniów uczeniem się treści przedmiotu, np. biologii? Znajomość dobrych strategii tych działań z pewnością pomaga w ich realizacji. Rozbudzanie i rozwijanie zainteresowań poznawczych nie jest przecież działaniem wyjątkowo złożonym czy super trudnym, bo w istocie rzeczy, jeśli osobiste zainteresowanie poznawcze jest:
1.
Stosunkiem między podmiotem a przedmiotem i potrzebą podmiotu, który dąży do jego zaspokojenia (E. Claparede) – to trzeba dostrzec osobiste potrzeby ucznia;
2.
Specjalnym nastawieniem poznawczym człowieka na przedmioty i zjawiska rzeczywistości (A. A. Smirnow) – to trzeba pozytywnie nastawić ucznia = wywołać gotowość do pracy;
3.
Faktem polegającym na tym, że uwaga mimo woli zatrzymuje się na pewnych obiektach (S. Baley) – to trzeba uczyć koncentracji!
4.
Złożoną interakcją: człowiek – środowisko, polegającą na współwystępowaniu nastawień emocjonalnych, intelektualnych i behawioralnych, związanych z potrzebami człowieka... (S Larcebeau) – to trzeba pozytywnie działać na emocje! (Przywołane ww. definicje zainteresowań pochodzą z książki "Rozwijanie i kształtowanie zainteresowań" (Gurycka 1989).

debaty edukacyjne
Rys. 1: Sposoby rozbudzania poznawczych zainteresowań
 
(Notka o autorze: dr Julian Piotr Sawiński, nauczyciel konsultant Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie, członek zespołu e-Redakcji Edunews.pl)
 
 

Jesteśmy na facebooku

fb

Ostatnie komentarze

Świetnie napisane. Daje do myślenia i w zasadzie jak się tak zastanowić to ma Pan absolutną rację. Z...
Ogólnopolskie wytyczne skończą się tym, że nic się nie zmieni...
Stanisław Czachorowski napisał/a komentarz do Czy sztuczna inteligencja osłabia nasze kompetencje?
W jakimś stopniu na pewno osłabia. Uzależnia. Tak integrujemy się w większy system. Podobnie jest w ...
AI nie zastąpi naszej odpowiedzialności za własny rozwój ;)
Podoba mi się podejście operacje na szacunku, a nie kontroli :)
GPT napisał/a komentarz do EjAj z lodówki
Ministerstwo kupuje pracownie STEAM, ogranicza fizykę i chemię, a wszystko to okrasza pięknym slogan...
GPT napisał/a komentarz do Kierunki rozwoju polskiej edukacji
Ministerstwo kupuje pracownie STEAM, ogranicza fizykę i chemię, a wszystko to okrasza pięknym slogan...
Ppp napisał/a komentarz do Dziesięć błędów informacji zwrotnej
Wszystko to prawda, ale na "zerowym" punkcie powinno być: błędem krytyki jest samo jej istnienie! w ...

E-booki dla nauczycieli

Polecamy dwa e-booki dydaktyczne z serii Think!
Metoda Webquest - poradnik dla nauczycieli
Technologie są dla dzieci - e-poradnik dla nauczycieli wczesnoszkolnych z dziesiątkami podpowiedzi, jak używać technologii w klasie